Napoli'de üniversite ögretimi gören bir arkadaşımızın Napoli kenti ile ilgili yazısını paylaşıyoruz.
Napoli macerasının ilk günlerini geçiren bir insanın, şüphesiz daha önce de değindiğim trafik, hasarlı arabalar vs dışında bir şey daha dikkatini çeker. Napoli'nin dar sokaklarında açık bir kapının önüne atılmış sandalyede oturup muhabbet eden insanlar ve sokaklarda oynayan çocuklar. İşin ilginç kısmı hani der gibi oldunuz biliyorum ama işin ilginci o kapıların neredeyse 7/24 açık olması.Çünkü bu evlerde dışarıya açılan kapı dışında evin ışık görebileceği ve havalandırılabileceği herhangi bir yer mevcut değil. İşte Napolitanlar buna " o' vascio" (o' vaşııo) diyorlar. İtalyanca da ise karşılığı "il basso" diye geçer ama tabi İtalyanlar il basso kelimesini bir müzik aleti olan bas için kullandıklarından kelimenin tam anlamını vermez. Türkçe tam karşılığı "alt, aşağı" dır ama tabi kullanıldığı haliyle alt kat daire gibi bir şey diyebiliriz.
"Vascio" lar Napoli'nin farklı bir şehir olmasını sağlayan başlıca etmenlerdendir. Çünkü sürekli olarak sokaklarda yaşayan insanlar birbirlerine o denli bağlıdırlar ki artık tüm mahalle bir aile gibidir. Sokaklarda bağıran insanlar ve Napolitan samimiyeti aslında bu dört duvar arasından sıkışıp kalan duygulardan kaynaklıdır. Buralarda yaşayan insanlar asıl Napolitandır da diyebiliriz bu nedenle. Şimdi efendim bu "vascio" larda oturan insanlar durumu gerçekten kötü olan insanlardır. Zaten düşünün dış kapısı haricinde hiç bir penceresi havalandırması olmayan bir evde nasıl bir insanın oturması beklenir ki? Hemen hemen hiç İtalyanca konuşmazlar her zaman bağırarak napolitanca konuşurlar. Anında tatlıya bağlanan izlemesi oldukça eğlenceli kavgalarıyla da meşhurdur bu "vascio" larla dolu dar sokaklar. Bizim kaba tabirle " mahalle karısı " diye nitelendirdiğimiz, Napolitanların da yine " vascio " dan türettikleri "vasciaola" kelimesiyle adlandırdıkları ablalar mükemmel bir zekanın ürünü fakat ağır derecede cinsel içerikli olduğundan yazmak istemediğim hakaretlerle bir anda saç baş kavgaya girişse de çok sürmeden aynı " vasciaola " ları, sokağı ortalayacak şekilde sokağın bir ucundan öbür ucuna uzanan çamaşır iplerine birlikte güle oynaya çamaşır astıklarını görmek gayet normaldir burada.
Yine küçük çocuklar bu "sistem" in vazgeçilmezi olarak ön plana çıkıyor. Zaten Napoli'de "scugnizzo" lar her zaman, her konuda ufaktan da olsa kendini gösteriyorlar. Genelde sokağı oyunlarının merkezi olarak kullanarak, sokakta şuursuzca top oynayarak, scooter dediğimiz ufak motorsikletlere veya ehliyet gerektirmeyen "la macchina cinquanta" kullanarak dar sokaklarda insanlara dehşet saçarak, bazen de kendinden yaşça hayli büyük birini, birlik olarak gasp ederek...
Vascio'lar büyk oranda şehir merkezlerinde bulunur. Hemen Napoli'nin en işlek cadde ve meydanlarının bir arka sokağı vascio'larla çevrilmiş dar sokaklarla doludur. Bunlardan hiç şüpesiz en ünlüleri Via Toledo ( ya da Napolitanların dediği şekilde Via Roma ) arkasındaki ' Quartieri Spagnoli' ( İspanyol mahallesi ) , bir diğeri ise Corso Umberto'ya paralel olarak uzanan, Piazza Garibaldi'ye kadar devam eden hırsızlık ve gasp gibi olaylarıyla meşhur, Forcella gibi mafya babası mekanı olan bir sokağı da bünyesinde barındıran Via dei Tribunali.
Napoli macerasının ilk günlerini geçiren bir insanın, şüphesiz daha önce de değindiğim trafik, hasarlı arabalar vs dışında bir şey daha dikkatini çeker. Napoli'nin dar sokaklarında açık bir kapının önüne atılmış sandalyede oturup muhabbet eden insanlar ve sokaklarda oynayan çocuklar. İşin ilginç kısmı hani der gibi oldunuz biliyorum ama işin ilginci o kapıların neredeyse 7/24 açık olması.Çünkü bu evlerde dışarıya açılan kapı dışında evin ışık görebileceği ve havalandırılabileceği herhangi bir yer mevcut değil. İşte Napolitanlar buna " o' vascio" (o' vaşııo) diyorlar. İtalyanca da ise karşılığı "il basso" diye geçer ama tabi İtalyanlar il basso kelimesini bir müzik aleti olan bas için kullandıklarından kelimenin tam anlamını vermez. Türkçe tam karşılığı "alt, aşağı" dır ama tabi kullanıldığı haliyle alt kat daire gibi bir şey diyebiliriz."Vascio" lar Napoli'nin farklı bir şehir olmasını sağlayan başlıca etmenlerdendir. Çünkü sürekli olarak sokaklarda yaşayan insanlar birbirlerine o denli bağlıdırlar ki artık tüm mahalle bir aile gibidir. Sokaklarda bağıran insanlar ve Napolitan samimiyeti aslında bu dört duvar arasından sıkışıp kalan duygulardan kaynaklıdır. Buralarda yaşayan insanlar asıl Napolitandır da diyebiliriz bu nedenle. Şimdi efendim bu "vascio" larda oturan insanlar durumu gerçekten kötü olan insanlardır. Zaten düşünün dış kapısı haricinde hiç bir penceresi havalandırması olmayan bir evde nasıl bir insanın oturması beklenir ki? Hemen hemen hiç İtalyanca konuşmazlar her zaman bağırarak napolitanca konuşurlar. Anında tatlıya bağlanan izlemesi oldukça eğlenceli kavgalarıyla da meşhurdur bu "vascio" larla dolu dar sokaklar. Bizim kaba tabirle " mahalle karısı " diye nitelendirdiğimiz, Napolitanların da yine " vascio " dan türettikleri "vasciaola" kelimesiyle adlandırdıkları ablalar mükemmel bir zekanın ürünü fakat ağır derecede cinsel içerikli olduğundan yazmak istemediğim hakaretlerle bir anda saç baş kavgaya girişse de çok sürmeden aynı " vasciaola " ları, sokağı ortalayacak şekilde sokağın bir ucundan öbür ucuna uzanan çamaşır iplerine birlikte güle oynaya çamaşır astıklarını görmek gayet normaldir burada.
Yine küçük çocuklar bu "sistem" in vazgeçilmezi olarak ön plana çıkıyor. Zaten Napoli'de "scugnizzo" lar her zaman, her konuda ufaktan da olsa kendini gösteriyorlar. Genelde sokağı oyunlarının merkezi olarak kullanarak, sokakta şuursuzca top oynayarak, scooter dediğimiz ufak motorsikletlere veya ehliyet gerektirmeyen "la macchina cinquanta" kullanarak dar sokaklarda insanlara dehşet saçarak, bazen de kendinden yaşça hayli büyük birini, birlik olarak gasp ederek...
Vascio'lar büyk oranda şehir merkezlerinde bulunur. Hemen Napoli'nin en işlek cadde ve meydanlarının bir arka sokağı vascio'larla çevrilmiş dar sokaklarla doludur. Bunlardan hiç şüpesiz en ünlüleri Via Toledo ( ya da Napolitanların dediği şekilde Via Roma ) arkasındaki ' Quartieri Spagnoli' ( İspanyol mahallesi ) , bir diğeri ise Corso Umberto'ya paralel olarak uzanan, Piazza Garibaldi'ye kadar devam eden hırsızlık ve gasp gibi olaylarıyla meşhur, Forcella gibi mafya babası mekanı olan bir sokağı da bünyesinde barındıran Via dei Tribunali.
Bizim Napoli'de kaldığımız yurt yine Quartieri Spagnoli'nin de bir kısmını oluşturan Quartieri Montecalvario da "Vico Paradiso" yani "Cennet mahallesi" diye çevirebileceğimiz bir yerdeydi. Yurda gidebilmek için bol bol dar sokak gezer, vascio'lar arasında maceradan maceraya koşardık. Genelde yurda geç saatte geçerdim. 3 defa açık kapıdan çaktırmadan emekler vaziyette kaçarak sokakta tek başına duran bebeği evine teslim etmişliğim vardır. Düşünün saat geceyarısı denebilecek bir saatten bahsediyorum. İlginçliklerle dolu bir yerdir kesinlikle. Ayrıca ne zaman bunalsam Montesanto yanındaki sıra halinde dizili epey bir uzun sokağa gider insanların mutluluklarını görünce ben de mutlu olurdum. Ey gidi ey, yine Napoli özlemim hat safhaya ulaştı en iyisi burada bu konuyu kapatmak. :)
